"Evet." Kulağa ne kadar sıcak, ne kadar işbirlikçi ve ne kadar olumlu geliyor değil mi? Özellikle de bir proje yöneticisi veya Product Owner olarak, ekibinize, paydaşlarınıza ve müşterilerinize "evet" demek, ilişkileri yumuşatmanın, işleri yoluna koymanın en kolay yolu gibi görünür.
Gerçek şu ki: Asıl süper gücünüz asla "evet" demek değil, ne zaman, kime ve nasıl "hayır" diyeceğinizi bilmektir.
Sınırsız bir bütçeniz, sonsuz zamanınız ve çalışmayı hiç bırakmayan bir ekibiniz yoksa, her gelen isteğe "evet" demek, projenizi batırmaya giden en kestirme yoldur. İşte bu nedenle "hayır" diyebilmek bir zayıflık işareti değil, bir liderlik ve strateji işidir...
"Evet" Dedikçe Neden Proje Batar?
Kapsam Genişler : Her yeni "evet", proje kapsamına sinsice sızan bir gereksinimdir. Başlangıçta basit olan proje, ucu görünmez bir okyanusa dönüşür. Teslim tarihleri aksar, bütçeler şişer ve asıl hedefler bulanıklaşır.
Ekip Motivasyonu Çöker: Sürekli yeni işler eklenen, bitmek bilmeyen bir proje ile ekip tükenir hatta en hevesli ekip bile tükenir. Tükenmişlikle birlikte ise kalitesiz iş kaçınılmaz olur.
Odağınızı Kaybolur: Herkese "evet" demek, aslında hiç kimseye doğru düzgün "evet" dememektir. Öncelikli olan, değer yaratacak asıl işler, önemsiz detaylar arasında kaybolur gider.
Kaliteden Ödün Verilir: Zaman ve kaynak sabitken, iş yükü artarsa, ilk feda edilen şey her zaman kalite olur.
Önceliklendirme
"Hayır" demenizin arkasındaki mantık, aslında daha büyük bir "evet"i korumaktır. Bu, önceliklendirme becerinizle doğrudan ilgilidir.
Product Owner'sanız, ürün yol haritanız (product roadmap) sizin kutsal kitabınızdır. Bir paydaş yeni bir özellik talep ettiğinde, onu yol haritanızdaki diğer her şeyle ölçüp biçmek zorundasınız. Bu istek:
Müşteriye en çok değeri ne katıyor?
İş stratejisiyle en çok ne uyumlu?
Hangi talebi ertelemek daha az riskli?
Bu soruları sormadan "evet" diyorsanız, ürün yol haritanız ve stratejiniz yok demektir.
Kimseyi Kırmadan ; Pratikte Nasıl "Hayır" Dersiniz?
"Hayır" kelimesini kullanmadan "hayır" diyebilirsiniz. Örneğin:
"Şimdi Değil" Demek: "Bu harika bir fikir ve üzerinde düşünmeye değer. Ancak şu anki bulunduğumuz noktada odaklandığımız [X hedefi] ile doğrudan örtüşmüyor. Bir sonraki planlama döngümüzde tekrar değerlendirelim."
Bu, fikri reddetmez, stratejik olarak erteler.
Trade-off'u Gösterin: "Bu özelliği eklemeyi isterdim. Bunun için [Y özelliğini] ertelememiz veya teslim tarihini 2 hafta uzatmamız gerekir. Sizce hangi seçenek daha iyi?"
Bu, kararın sorumluluğunu ve etkisini paydaşınızla paylaşmanızı sağlar.
"Öncelik Listesine Ekleme" Tekniği: "Not aldım ve ürün iş listeme (product backlog) ekledim. Bir sonraki önceliklendirme toplantımızda diğer tüm taleplerle birlikte değerlendirip size dönüş yapacağım."
Bu, fikri resmi sürece dahil eder ve "hayır"dan çok "doğru süreç işletiyoruz" mesajı verir.
"Veriye Dayalı" Yaklaşım: "Bu özelliğin öncelikli olabilmesi için bir ön araştırma veya kullanıcı verisine ihtiyacımız var. Şu an elimizde buna dair bir veri yok. Önce bunu toplayalım, sonra konuşalım."
Bu, duygusal değil, nesnel bir argümandır.
Sonuç: "Hayır", "Evet"ten Daha Değerli
Unutmayın: Bir proje yöneticisi veya Product Owner olarak asıl işiniz, her isteği yapmak değil, en doğru işi yapmaktır. Her "hayır" dediğinizde, aslında ekibinize, mevcut önceliklerinize ve projenizin başarısına daha büyük bir "evet" demiş olursunuz.
"Hayır" demek, saygı kazandırır.
"Hayır" demek, odaklanmanızı sağlar.
"Hayır" demek, projeyi ve ekibi korur.
Bu sanatı öğrenin. Çünkü stratejik bir "hayır", rastgele bir düzine "evet"ten çok daha değerlidir.